వజ్రాసనం అనేది యోగాలో ఒక ముఖ్యమైన ఆసనం. ఇది చాలా సులభమైన మరియు ప్రయోజనకరమైన ఆసనం. దీనిని నిత్యం ఆచరించడం వల్ల శరీరానికి అనేక లాభాలు కలుగుతాయి. ఈ ఆసనం గురించి పూర్తి వివరాలు తెలుసుకుందాం.
వజ్రాసనం అంటే ఏమిటి?
వజ్రాసనం అనే పదం సంస్కృతం నుండి వచ్చింది. ‘వజ్ర’ అంటే వజ్రం లేదా పిడుగు అని అర్థం. ‘ఆసన’ అంటే కూర్చునే స్థితి అని అర్థం. ఈ ఆసనంలో కూర్చున్నప్పుడు శరీరం వజ్రం లాగా దృఢంగా ఉంటుంది కాబట్టి దీనిని వజ్రాసనం అని పిలుస్తారు.
ఈ ఆసనంలో మోకాళ్ల మీద కూర్చుని పాదాలపై కూర్చుంటారు. ఇది చాలా సులభమైన ఆసనం. దీనిని ప్రారంభకులు కూడా సులభంగా నేర్చుకోవచ్చు.
వజ్రాసనం వేయడం ఎలా?
వజ్రాసనాన్ని సరైన పద్ధతిలో వేయడం చాలా ముఖ్యం. దీని ద్వారానే పూర్తి ప్రయోజనాలు పొందగలం. ఈ క్రింది విధంగా వజ్రాసనాన్ని వేయవచ్చు:
- మొదట నేలపై మోకాళ్ల మీద కూర్చోవాలి.
- రెండు పాదాలను వెనుకకు మడిచి, పిరుదులను పాదాల మధ్య ఉంచాలి.
- మీ పాదాల అరికాళ్లు పైకి చూస్తూ ఉండాలి.
- మీ తొడలు నేలకు సమాంతరంగా ఉండేలా చూసుకోవాలి.
- నెత్తి నుండి వెన్నెముక వరకు నిటారుగా ఉంచాలి.
- చేతులను తొడలపై ఉంచాలి.
- కళ్లు మూసుకుని లేదా ముందుకు చూస్తూ ప్రశాంతంగా కూర్చోవాలి.
- సాధారణంగా శ్వాస తీసుకోవాలి.
- ఈ స్థితిలో 5-15 నిమిషాలు ఉండాలి.
- ఆ తర్వాత నెమ్మదిగా కాళ్లను ముందుకు చాచి సాధారణ స్థితికి రావాలి.
ముఖ్యమైన సూచనలు:
- మొదట్లో కొద్ది నిమిషాలు మాత్రమే ఈ ఆసనంలో ఉండండి. క్రమంగా సమయాన్ని పెంచుకోవచ్చు.
- మోకాళ్లు, పాదాలపై ఎక్కువ ఒత్తిడి పడకుండా జాగ్రత్త పడాలి.
- వెన్నెముక నిటారుగా ఉంచాలి.
- శరీరాన్ని సడలించి ప్రశాంతంగా ఉండాలి.
వజ్రాసనం వల్ల కలిగే ప్రయోజనాలు
వజ్రాసనాన్ని నిత్యం ఆచరించడం వల్ల శరీరానికి అనేక లాభాలు కలుగుతాయి. ముఖ్యమైన ప్రయోజనాలు:
జీర్ణ వ్యవస్థకు మేలు
- జీర్ణక్రియను మెరుగుపరుస్తుంది: వజ్రాసనం వేయడం వల్ల కడుపు ప్రాంతంలో రక్త ప్రసరణ పెరుగుతుంది. దీనివల్ల జీర్ణక్రియ వేగవంతమవుతుంది.
- మలబద్ధకాన్ని నివారిస్తుంది: ఈ ఆసనం వేయడం వల్ల పేగుల కదలికలు పెరిగి మలబద్ధకం తగ్గుతుంది.
- వాయు సమస్యలను తగ్గిస్తుంది: కడుపులో వాయువు చేరడం వల్ల కలిగే అసౌకర్యాన్ని తగ్గిస్తుంది.
- ఆహారం తర్వాత వేయవచ్చు: ఇతర ఆసనాల కంటే భిన్నంగా, వజ్రాసనాన్ని భోజనం తర్వాత కూడా వేయవచ్చు. ఇది జీర్ణక్రియను వేగవంతం చేస్తుంది.
శరీర భంగిమను మెరుగుపరుస్తుంది
- వెన్నెముక బలపడుతుంది: ఈ ఆసనంలో వెన్నెముక నిటారుగా ఉంచడం వల్ల దాని బలం పెరుగుతుంది.
- నడుము నొప్పిని తగ్గిస్తుంది: వెన్నెముక బలపడడం వల్ల నడుము నొప్పి తగ్గుతుంది.
- మోకాళ్ల బలం పెరుగుతుంది: మోకాళ్ల మీద కూర్చోవడం వల్ల వాటి బలం పెరుగుతుంది.
- చీలమండల కండరాలు బలపడతాయి: పిరుదుల ప్రాంతంలో ఉన్న కండరాలు బలపడతాయి.
మానసిక ఆరోగ్యానికి మేలు
- ఒత్తిడిని తగ్గిస్తుంది: ప్రశాంతంగా కూర్చోవడం వల్ల మానసిక ఒత్తిడి తగ్గుతుంది.
- ఏకాగ్రతను పెంచుతుంది: ఈ ఆసనంలో ధ్యానం చేయడం వల్ల ఏకాగ్రత పెరుగుతుంది.
- నిద్ర నాణ్యతను మెరుగుపరుస్తుంది: మానసిక ప్రశాంతత వల్ల నిద్ర నాణ్యత మెరుగవుతుంది.
రక్త ప్రసరణను మెరుగుపరుస్తుంది
- రక్తపోటును నియంత్రిస్తుంది: ప్రశాంతంగా కూర్చోవడం వల్ల రక్తపోటు తగ్గుతుంది.
- గుండె ఆరోగ్యానికి మేలు: రక్త ప్రసరణ మెరుగుపడడం వల్ల గుండె ఆరోగ్యం మెరుగవుతుంది.
స్త్రీలకు ప్రత్యేక ప్రయోజనాలు
- గర్భధారణకు సహాయపడుతుంది: పిరుదుల ప్రాంతంలో రక్త ప్రసరణ పెరగడం వల్ల గర్భధారణకు అనుకూలంగా ఉంటుంది.
- ప్రసవ వేదనను తగ్గిస్తుంది: గర్భిణీ స్త్రీలు ఈ ఆసనం వేయడం వల్ల ప్రసవ వేదన తగ్గుతుందని నమ్ముతారు.
- బహిష్టు నొప్పిని తగ్గిస్తుంది: నెలసరి సమయంలో కలిగే నొప్పిని తగ్గించడానికి సహాయపడుతుంది.
ఇతర ప్రయోజనాలు
- బరువు తగ్గడానికి సహాయపడుతుంది: నిత్యం వేయడం వల్ల శరీరంలోని అదనపు కొవ్వు కరుగుతుంది.
- చర్మ సౌందర్యాన్ని పెంచుతుంది: రక్త ప్రసరణ మెరుగుపడడం వల్ల చర్మ కాంతి పెరుగుతుంది.
- రోగనిరోధక శక్తిని పెంచుతుంది: ఒత్తిడి తగ్గడం వల్ల రోగనిరోధక శక్తి పెరుగుతుంది.
వజ్రాసనం వేయడానికి తగిన సమయం
వజ్రాసనాన్ని రోజులో ఏ సమయంలోనైనా వేయవచ్చు. అయితే కొన్ని ప్రత్యేక సమయాల్లో వేయడం వల్ల మరింత ప్రయోజనం ఉంటుంది:
- ఉదయం: నిద్ర లేచిన తర్వాత వేయడం వల్ల రోజంతా ప్రశాంతంగా ఉంటారు.
- సాయంత్రం: పని ముగించుకున్న తర్వాత వేయడం వల్ల ఒత్తిడి తగ్గుతుంది.
- భోజనం తర్వాత: తిన్న 10-15 నిమిషాల తర్వాత వేయడం వల్ల జీర్ణక్రియ మెరుగవుతుంది.
- నిద్రకు ముందు: నిద్రకు ముందు వేయడం వల్ల మంచి నిద్ర పడుతుంది.
వజ్రాసనం వేయడానికి జాగ్రత్తలు
వజ్రాసనం సులభమైన ఆసనమే అయినప్పటికీ, కొన్ని జాగ్రత్తలు పాటించాలి:
- మోకాళ్ల సమస్యలు ఉన్నవారు జాగ్రత్తగా వేయాలి: మోకాళ్ల నొప్పి ఉన్నవారు వైద్యుని సలహా తీసుకోవాలి.
- నడుము నొప్పి ఉన్నవారు జాగ్రత్త వహించాలి: వెన్నెముక సమస్యలు ఉన్నవారు వైద్యుని సలహా మేరకు వేయాలి.
- గర్భిణీ స్త్రీలు జాగ్రత్తగా వేయాలి: మూడవ త్రైమాసికంలో ఉన్న గర్భిణులు వైద్యుని సలహా తీసుకోవాలి.
- తొడల లేదా పిక్కల ప్రాంతంలో గాయాలు ఉన్నవారు వేయకూడదు: గాయాలు నయం అయ్యాక మాత్రమే వేయాలి.
- అధిక రక్తపోటు ఉన్నవారు జాగ్రత్తగా వేయాలి: వైద్యుని సలహా మేరకు మాత్రమే వేయాలి.
